The Network Effect

Το παρακάτω άρθρο μου, πρωτοαναρτήθηκε στο diablog, στις 12 Νοεμβρίου 2006. Ξαναδιαβάζοντάς το, το βρήκα επίκαιρο. Έκανα μία-δύο ελλάσσονες διορθώσεις και νάτο!
-------------------------------------------------------------------------------------------------

Όταν ανακαλύφθηκε και κατασκευάστηκε η πρώτη τηλεφωνική συσκευή, ήταν αναμφισβήτητα ένα τεχνολογικό επίτευγμα. Η λειτουργική της όμως αξία ήταν μηδενική. Γιατί δεν υπήρχε δεύτερη. Πού να τηλεφωνήσει ο ιδιοκτήτης της; Έπρεπε να συμβούν δύο πράγματα. Πρώτα να πολλαπλασιαστούν οι συσκευές, όσο περισσότερες τόσο το καλύτερο. Και δεύτερον, και εξίσου σημαντικό, έπρεπε να δημιουργηθούν τηλεφωνικοί κατάλογοι για να μπορεί κανείς να βρίσκει το νούμερο της συσκευής του ανθρώπου που ήθελε να καλέσει. Μόλις οι προϋποθέσεις αυτές εκπληρώθηκαν σε ικανό βαθμό, η αξία της εφεύρεσης εκτινάχθηκε στα ύψη. Το φαινόμενο ονομάστηκε ‘network effect’ και έκτοτε έχει επαναληφθεί πλειστάκις.

Τελικά, είναι το δίκτυο που προσδίδει την αξία και τη δυναμική στις καλές ιδέες. Αυτή τη γνωστή εδώ και πολλές δεκαετίες αλήθεια, φαίνεται να παραγνωρίζει η ηγεσία του σημερινού ΠΑΣΟΚ. Πώς αλλιώς να ερμηνεύσει κανείς την αδιαφορία της για αυτούς που είναι φορείς παρόμοιων και ανάλογων με αυτήν ιδεών;

Όταν ο Γιώργος Παπανδρέου ανέλαβε την προεδρία του κινήματος εμπλούτισε την ιδεολογική δεξαμενή αυτού με έννοιες που το έφεραν σε αρμονία με την παγκόσμια πρωτοπορία στο χώρο της κεντροαριστεράς. Για παράδειγμα, οι έννοιες της συμμετοχικής δημοκρατίας και της κοινωνικής λογοδοσίας, ενώ βρίσκονται στο επίκεντρο των σύγχρονων, παγκόσμιων, κεντροαριστερών αναζητήσεων, απουσίαζαν από το πολιτικό λεξιλόγιο της “προ-ΓΑΠ” εποχής. Ο πολιτικός αυτός λόγος, είτε συναντήθηκε με φορείς του που δεν είχαν τη δυνατότητα να τον επιβάλλουν νωρίτερα (όπως ο ίδιος ο ΓΑΠ πριν γίνει πρόεδρος), είτε έπεισε για την ορθότητά του, πολλούς. Όσο όμως περισσότερους πείθει, τόσο η πιθανότητα οι ιδέες αυτές να γίνουν κάποτε πραγματικότητα, αυξάνει. Αλλά αν όλοι αυτοί δεν σχηματίσουν μια ταξινομημένη βάση δεδομένων, ένα δίκτυο με ονόματα και επώνυμα, έναν εικονικό ‘τηλεφωνικό κατάλογο’, τίποτα δεν θα γίνει. Κάποιοι θα ερμηνεύσουν την αλληγορική πρόταση δημιουργίας ‘τηλεφωνικού καταλόγου’ ως διχαστική προσπάθεια συγκρότησης ιδιότυπων 'στρατευμάτων' εντός του κινήματος, δηλαδή ως προσπάθεια ελέγχου (αν όχι άλωσης) του κινήματος. Βλακείες! Γιατί η τάση της συσπείρωσης γύρω από μιά πλατφόρμα, είναι εγγενής στην πολιτική ζωή και δράση. Γι αυτό άλλωστε υπάρχουν κόμματα! Στα δε κόμματα εξουσίας, ως πολυσυλλεκτικά, είναι φυσικό να υπάρχουν επιμέρους τάσεις. Όταν αυτές εκφράζουν πολιτικές ιδέες και δεν συνιστούν συσπειρώσεις άλλων συμφερόντων, κυρίως οικονομικών, τότε εμπλουτίζουν την ιδεολογική δεξαμενή και άρα και τη συνολική δυναμική του κόμματος.
Ακόμη περισσότερο, τα σύγχρονα ρεύματα ιδεών, ενώ οντολογικά ανήκουν στον ίδιο ποταμό (του Ηράκλειτου) με τα παλιότερα, είναι αυτά που έχουν την ευθύνη να βρουν τις νέες διεξόδους. Αλλά σήμερα έχουμε κατακλυστεί είτε από απομεινάρια παλιών ρευμάτων, είτε από ομαδούλες θλιβερών παραγοντίσκων συνασπισμένων γύρω από κάποιον αδιάφορο βουλευτή ή πολιτευτή. Το μόνο αντικείμενο όλων αυτών είναι η δική τους πολιτική λαθροβίωση και σε καμία περίπτωση ο θρίαμβος των ιδεών. Όλοι αυτοί ακυρώνουν, όχι μόνο τον πολιτικό λόγο του ΓΑΠ, αλλά και αυτόν τον ίδιο.

Ο Γιώργος Παπανδρέου έχει αναμφισβήτητες πολιτικές ποιότητες και ορατά πολιτικά ελαττώματα, όπως ΟΛΟΙ οι ηγέτες άλλωστε. Το αν το mix ποιοτήτων και ελαττωμάτων είναι συμβατό με τις συγκυρίες θα το δείξει η ιστορία και σε καμία περίπτωση δεν είναι αντικείμενο του παρόντος άρθρου. Το, κατά τη γνώμη μου, σφάλμα του να αγνοείς τους πολλαπλασιαστές του πολιτικού σου λόγου, είναι σήμερα το αντικείμενό μου. Γιατί αν ο ΓΑΠ θελήσει να κάνει αύριο ένα ταξίδι στα Κύθηρα, ξέρει άραγε σε ποιόν να τηλεφωνήσει εκεί;