Το Σχολείο Στην Εποχή Της Πληροφορίας

Φανταστείτε ένα σχολείο όπου κάθε μαθητής και κάθε δάσκαλος έχει τον δικό του υπολογιστή. Όχι όποιον-όποιον υπολογιστή, αλλά ένα σύγχρονο, γρήγορο, φορητό υπολογιστή, ικανό για ασύρματη δικτύωση. Καλυμένο με ασφάλεια κατά της κλοπής και των ατυχημάτων, και με τεχνική υποστήριξη 24 ώρες το 24ωρο. Μετά το τέλος του ωραρίου του σχολείου, ο κάθε μαθητής παίρνει τον υπολογιστή μαζί του, στο σπίτι του, αφού για όλο το εκπαιδευτικό έτος είναι ‘δικός του’. Αυτή είναι η απαραίτητη υποδομή αν είναι τα παιδιά μας να μη γίνουν θύματα του ψηφιακού χάσματος. Διεθνώς ονομάζεται ‘one-to-one computing’ και γίνεται παραδεκτό πως μόνο έτσι και όχι με 20 παιδιά γύρω από έναν υπολογιστή που τον χειρίζεται ο δάσκαλος, μπορεί να επιτευχθεί μάθηση. Στις ΗΠΑ αυτή τη στιγμή, περισσότερα από 3000 σχολεία εφαρμόζουν τέτοιο πρόγραμμα. Πολύ περισσότερο όμως από τις γνώσεις χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή (προαπαιτούμενο για να μη θεωρείται σήμερα ένας άνθρωπος αναλφάβητος) φαίνεται πως η χρήση τους έχει καταλυτική επίδραση και στις επιδόσεις των μαθητών. Σε μιά επαρχία της νότιας Καρολίνας, συγκρίθηκαν οι επιδόσεις μαθητών που είχαν laptop με αυτές μαθητών χωρίς laptop, με μέσο μιά στανταρισμένη δοκιμασία που λέγεται ‘metropolitan achievement test’. Ο μέσος όρος βαθμολογίας της πρώτης ομάδας ήταν 64,9 ενώ της δεύτερης 48,9. Δεν είναι η μόνη μελέτη που αποδεικνύει πως η χρήση laptop βελτιώνει τις επιδόσεις των μαθητών. Πλήθος μελετών τεκμηριώνουν πως οι μαθητές που τους χρησιμοποιούν παρουσιάζουν αυξημένες ικανότητες γραφής και ανάγνωσης, αυξημένη συνεργατικότητα με τους συμμαθητές και τους δασκάλους τους, καθώς επίσης δαπανούν σημαντικά περισσότερο χρόνο για διάβασμα στο σπίτι και κάνουν λιγότερες απουσίες από το σχολείο. Γιατί; Μα γιατί έτσι, η μάθηση έχει πλάκα!! Αν πάλι μας ενδιαφέρει πώς θα ενσωματωθούν στο σχολείο και στην κοινωνία μειονοτικές και περιθωριοποιημένες ομάδες όπως πχ οι τσιγγάνοι, τότε καλό είναι να ξέρουμε πως το ποσοστό εγκατάλειψης του σχολείου από μαθητές τέτοιων ομάδων, έπεσε από το 50% στο 8% με τη χρήση laptop στα σχολεία της περιοχής του Hartford στο Connecticut.
Οι άσχετοι και πάλι θα αναφωνήσουν: είσαι με τα καλά σου; Ξέρεις τι κοστίζει; Χώρια που θα έκλεβαν από τα παιδιά τους υπολογιστές, χώρια που τα παιδιά θα τους κατέστρεφαν. Χώρια που οι δάσκαλοι δεν θα ήξεραν να εκπαιδεύσουν τα παιδιά. Κι εκείνο το τελευταίο πώς το είπες; ‘γύφτος με laptop;’ Αυτό είναι το ανέκδοτο του αιώνα!

Ας τα δούμε λοιπόν ένα-ένα. Το κόστος. Στο δήμο Κορινθίων, στην 6η τάξη του δημοτικού φοιτούν κάθε χρόνο λιγότεροι από 500 μαθητές. Βάλτε και τους δασκάλους μαζί, χρειαζόμαστε, ας πούμε 500 laptop. Αυτά, με την έκπτωση λόγω μαζικής παραγγελίας θα κοστίσουν περίπου 500.000 €. Αν αγοραστούν με πρόγραμμα leasing πενταετούς διάρκειας, με επιστροφή και αγορά νέων στο πέρας αυτής, θα κοστίσουν περίπου 700.000 €. Διαιρέστε το 700.000 με τους 60 μήνες της διάρκειας του προγράμματος και μετά με το 500 και θα δείτε ότι το μηνιαίο κόστος ανά οικογένεια ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ποσόν των 23,33 €. Κι αυτό χωρίς καμία χρηματοδότηση από το υπουργείο, το δήμο, την κοινωνία της πληροφορίας, καμία δωρεά ή χορηγία. Με τον κατάλληλο αγώνα, αν δεν καταφέρουμε το τζάμπα, το κόστος θα μείνει κάτω από τα 10 €/μήνα.
Κλοπή. Ναι, είναι εύκολο να κλέψεις ένα laptop από ένα παιδί. Μπορείς όμως να καταπολεμήσεις τη δυνατότητα αυτού που θα το κλέψει να το πουλήσει. Η σχετική εμπειρία και βιβλιογραφία αποκαλύπτει ότι το ποσοστό κλοπής μπορεί να κρατηθεί κάτω από 5% (περισσότερες πληροφορίες για όποιον το επιθυμεί στη διεύθυνση http://www.stoptheft.com/). Και βεβαίως μιλάμε για ένα laptop ασφαλισμένο κατά της κλοπής, έτσι ώστε ο μαθητής να μη μείνει ούτε μία ημέρα χωρίς αυτό. Αν μάλιστα υπάρξει ειδική υποδομή στα σχολεία έτσι ώστε η λειτουργικότητα του υπολογιστή να εξαρτάται από το δίκτυο και όταν είναι αποσυνδεδεμένος από αυτό να μπορεί να κάνει πολύ λιγότερα, το ποσοστό κλοπής πέφτει κάτω από το 1%.
Αντίστοιχα, το ποσοστό καταστροφής με τη χρήση αδιάβροχων πληκτρολογίων και περιβλημάτων μαγνησίου (εκ κατασκευής, συμπεριλαμβανόμενα στο αρχικό κόστος) είναι κάτω από 1%, ενώ και πάλι κάθε βλάβη ή καταστροφή καλύπτεται από την ασφάλεια.
Η άγνοια των δασκάλων. Εν πρώτοις δεν είναι όλοι οι δάσκαλοι αδαείς. Επίσης, αρκετοί έχουν παρακολουθήσει σχετικά σεμινάρια και έχουν επιδοτηθεί για την αγορά προσωπικού υπολογιστή. Βοήθεια έχει προσφέρει και το δίκτυο sch.gr που προσφέρει δωρεάν πρόσβαση στο internet σε όλους τους δασκάλους. Τώρα αν κάποιοι από αυτούς δεν ξέρουν και δεν θέλουν να μάθουν, τότε είναι μάλλον ακατάλληλοι για το ρόλο τους ως δάσκαλοι. Πρέπει να σηκωθούν από τον καναπέ τους, να πάψουν να ζητούν μόνο αυξήσεις και να απαιτούν να μην υποστούν αξιολόγηση και να διεκδικήσουν για τον εαυτό τους και τα παιδιά ένα καλύτερο αύριο.
Τσιγγάνοι. Ασφαλώς εμφανίζουν ιδιαιτερότητες. Αν δεν ήταν έτσι, δεν θα ασχολούμασταν καθόλου. Γι αυτό και τέτοια προγράμματα, οφείλουν να προσαρμόζονται στις ιδιαιτερότητες της πληθυσμιακής ομάδας και όχι η ομάδα στο πρόγραμμα. Θα μπορούσε έτσι, να είναι δυνατή η χρήση των υπολογιστών από τα τσιγγανόπουλα μόνο εντός του σχολείου, με τον όρο ότι το σχολείο θα ήταν ανοιχτό για μιά τέτοια δραστηριότητα όλη την ημέρα. Σε τελική ανάλυση, κάπως έτσι δοκιμάζονται τα κοινωνικά μας αντανακλαστικά. Κάπως έτσι αποδεικνύεται το τι πραγματικά πιστεύουμε και θέλουμε και το τι όχι.

Είναι ένα τέτοιο πρόγραμμα όσο ανέφικτο σας φαινόταν πριν διαβάσετε το άρθρο; Γι αυτά θέλω το δήμαρχο και τους συμβούλους του, γι αυτά θέλω το σύλλογο γονέων και το σύλλογο δασκάλων και όχι για να διορίζουν συμβασιούχους με αντάλλαγμα την ψήφο τους, όχι για να είναι αφανείς και ανύπαρκτοι και να εμφανίζονται μόνο στις τελετές και τις παρελάσεις, όχι για να διεκδικούν μόνο αυξήσεις και να δηλώνουν άγνοια και αναρμοδιότητα σε περιπτώσεις καταφανούς κακοποίησης μαθητών όπως αυτής του Άλεξ. Οι οπισθοδρομικές κοινωνικές αντιλήψεις και τα συμφέροντα των συντεχνιών είναι το πρόβλημα για την εφαρμογή τέτοιων προγραμμάτων και όχι η χρηματοδότηση κτλ.