Συμμετοχική Διακυβέρνηση Στην Πράξη (Μέρος 2ο)

Συνεχίζοντας το άρθρο σχετικά με το πρόγραμμα της Στοκχόλμης θα παρουσιάσουμε τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας αλλά και μερικές απόψεις σχετικά με την πολιτική πίσω από όλη αυτή τη προσπάθεια.
Η ψηφοφορία έγινε μαζί με τις εκλογές για την ανάδειξη κυβέρνησης στη Σουηδία και είχε τα εξής αποτελέσματα:
Οι κάτοικοι του Δήμου Στοκχόλμης ψήφισαν ως εξής:
Εγγεγραμμένοι: 620.915, Ψήφισαν: 474.146, Ποσοστό συμμετοχής: 76,4%
Ναι: 51,3%
Όχι: 45,5%
Λευκό: 2%
Άκυρα: 1,2%
Κατά την ίδια ψηφοφορία ψήφισαν για το μέτρο και κάτοικοι από περιφερικούς Δήμους γύρω από την Στοκχόλμη. Σε αυτούς το ερώτημα ήταν κάπως διαφορετικό από τους κατοίκους της πόλης. Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα έδειξαν ότι από 324.786 έγκυρες ψήφους ψήφισαν υπέρ του μέτρου 39,8% και κατά 60,2.
Τα αποτελέσματα δείχνουν καθαρά ότι οι κάτοικοι του κέντρου της πόλης θέλουν τη συνέχιση του μέτρου όμως οι κάτοικοι που μένουν στα προάστια είναι αντίθετοι στη συνέχισή του. Αυτό είναι ένα μάλλον αναμενόμενο αποτέλεσμα. Το τι θα γίνει είναι λίγο περίπλοκο αυτή τη στιγμή διότι εξαρτάται κυρίως από την κυβέρνηση. Προς το παρόν η λειτουργία του προγράμματος έχει ανασταλεί.
Την τελική απόφαση θα την πάρει το Σουηδικό κοινοβούλιο. Η νέα Σουηδική κυβέρνηση που προήλθε από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου θα ορίσει έναν ειδικό που θα κάνει τις διαπραγματεύσεις με τους 26 δήμους γύρω από τη Στοκχόλμη με στόχο να προσδιορίσουν τα έργα υποδομής που χρειάζονται ώστε να βελτιωθεί το κυκλοφοριακό πρόβλημα στη πόλη. Οι ηγέτες της σημερινής κυβέρνησης έχουν αναφέρει ότι σχεδιάζουν τα έσοδα από τα διόδια να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή ενός ακόμα περιφερειακού δρόμου ο οποίος θα μειώσει το κυκλοφοριακό πρόβλημα. Η αντίθεση των οικολογικών οργανώσεων στηρίζεται στο γεγονός ότι πρέπει να παρέμβουν σε πολλές περιοχές που τώρα είναι πράσινες. Προς το παρόν δεν υπάρχει δεσμευτική ημερομηνία για τη λήψη της τελικής απόφασης και όλα δείχνουν ρευστά.
Εδώ νομίζω ότι έχει ενδιαφέρον να δούμε μερικά στοιχεία από το κλίμα που υπάρχει στη Σουηδία σχετικά με το πρόγραμμα αυτό. Όταν άρχισε η λειτουργία του οι συζητήσεις στην πόλη ήταν πολύ έντονες και οι υπέρμαχοι του προγράμματος είχαν έντονες αντιδικίες με αυτούς που ήταν αντίθετοι και μη ξεχνάμε όλα αυτά σε μια χώρα και μια κουλτούρα που δεν οικειοποιείται υψηλούς τόνους. Το πόσο πολύ είχαν θερμανθεί τα πνεύματα φαίνεται από το γεγονός ότι υπήρχαν δημόσιες προτροπές στον κόσμο να μην συνεργαστεί και κυρίως να μην υπακούει. Εμφανίστηκαν κάποια ειδικά καλύμματα για τις πινακίδες που θα δυσκόλευαν την αναγνώριση των πινακίδων από το σύστημα κτλ. Γενικά υπήρχε μια έντονη αντίσταση από τον κόσμο. Ακόμα υπήρχαν συζητήσεις ότι το αριστερής απόχρωσης δημοτικό συμβούλιο θα είχε προβλήματα επανεκλογής. Τελικά στις γενικές εκλογές επικράτησε ο κεντροδεξιός συνασπισμός του οποίου ο αρχηγός Fredrik Reinfeldt είχε δηλώσει προεκλογικά ότι τα διόδια θα έπλητταν την Σουηδική οικονομία και ότι εκείνος θα ψήφιζε να μη συνεχιστεί το πρόγραμμα. Μάλλον λοιπόν αφού τώρα εκείνος είναι στην εξουσία το πρόγραμμα δείχνει καταδικασμένο παρά τις θετικές επιπτώσεις που είχε στη λειτουργία της πόλης και το περιβάλλον αλλά και στην επιθυμία των κάτοικων του κέντρου να παραμείνει το σύστημα. Τελικά φαίνεται ότι η πολιτική απόφαση είναι να εγκαταλειφθεί το πρόγραμμα. Βέβαια θα παραμείνει το όφελος της βελτίωσης της δημόσιας συγκοινωνίας αλλά και η εμπειρία από την εφαρμογή ενός τόσο τεχνολογικά σύνθετου προγράμματος.
Υπάρχουν και απόψεις που βλέπουν τη δημοσιότητα οι οποίες υποστηρίζουν ότι η τύχη του προγράμματος όπως έχει εξελιχθεί ως τώρα ήταν προδιαγεγραμμένη από την αρχή. Σύμφωνα με αυτό το σκεπτικό το πρόγραμμα είναι απόρροια της πίεσης των οικολόγων στην κυβέρνηση και στη συνέχεια η κυβέρνηση το επέβαλλε στον δήμο της Στοκχόλμης. Οι οικολόγοι είναι, σύμφωνα με αυτή την άποψη, «αναγκαίο κακό» για τα μεγάλα κόμματα ώστε να κάνουν κυβέρνηση. Για να δώσουν την στήριξή τους οι οικολόγοι πίεσαν για την υλοποίηση του προγράμματος το οποίο δεν υποστήριξε ουσιαστικά κανένα μεγάλο κόμμα στη χώρα. Τώρα με την επικράτηση της κεντροδεξιάς το πρόγραμμα μάλλον θα αλλάξει χαρακτήρα και στόχο όπως είδαμε και πιο πριν.
Νομίζω ότι αυτή η στάση απέναντι στα πολιτικά πράγματα αναδεικνύει μια πρακτική καθόλου άγνωστη στην ελληνική πραγματικότητα. Πολλές φορές η πολιτική μας θέση απέναντι σε κάποια άποψη δεν προσδιορίζεται με βάση αρχές που υποστηρίζουμε αλλά με βάση ποιός είναι αυτός που την εκφράζει. Πολλές φορές δηλαδή θέσεις κατά βάση σωστές επειδή εκφράστηκαν από κάποιον όχι του συρμού αλλά του περιθωρίου της πολιτικής θάβονται χωρίς να συζητηθούν για την ουσία τους. Αυτή η πρακτική μας έχει οδηγήσει σε «παράθυρα» αντιπαράθεσης και όχι ουσιαστικής συζήτησης και σύνθεσης. Αλλά όπως βλέπουμε αυτό δεν είναι ένα ζήτημα που αφορά την Ελλάδα μόνο αλλά και άλλες κοινωνίες οι οποίες έχουν προχωρήσει περισσότερο στο δρόμο που οδηγεί αυτό που ονομάζουμε δυτικός πολιτισμός.
Φαίνεται λοιπόν ότι και αλλού τα πάντα δεν είναι αγγελικά πλασμένα και η πολιτική και οι πολιτικοί είναι σε μια συνεχή μάχη όμως τουλάχιστον γίνεται με κάποιους όρους και σε ένα πλαίσιο. Το ζητούμενο και εκεί όπως και αλλού είναι η συνειδητή συμμετοχή του ενημερωμένου πολίτη.