E = mc2

Καθώς ανεβαίνει σιγά-σιγά ο εκλογικός πυρετός (όλα σιγά-σιγά και μουλωχτά θα γίνουν αυτή τη φορά), γίνεται όλο και πιο φανερό ότι ο μεγάλος ηττημένος αυτής της εκλογικής αναμέτρησης θα είναι ο πολίτης. Για τον απλό λόγο ότι με την επιλεχθείσα από την κυβέρνηση διαδικασία express, θα στερηθεί σε σημαντικό βαθμό την ευκαιρία πληροφόρησης, ανάλυσης, διαλόγου. Άρα, εν μέρει και τη δυνατότητα να καταλήξει σε σωστότερες αποφάσεις.
Όμως οι εκλογές, από την κήρυξή τους μέχρι και μετά τη λήξη τους, δεν παύουν να είναι η περίοδος που το μήνυμα του πολίτη μπορεί να λάβει μεγαλύτερη έκταση από κάθε άλλη χρονική στιγμή. Αυτό συμβαίνει λόγω της μαζικότητας της εκλογικής διαδικασίας και του αποτελέσματός της. Πέρα όμως και έξω από τις εκλογές, η κοινωνία ζει και δημιουργεί, με όρους καθημερινότητας και όχι τετραετίας. Εκεί δεν έχει σημασία τόσο η μαζικότητα όσο η ενέργεια. Πώς όμως μετασχηματίζεται η μάζα σε ενέργεια; Σκεπτόμενος αυτά, θυμήθηκα και αμέσως αισθάνθηκα μια υπόγεια συνάφεια με την εξίσωση του Einstein περί μάζας και ενέργειας, το γνωστό E = mc2. Αν λοιπόν το Ε είναι η κοινωνική ενέργεια και δυναμική και m είναι η μάζα των πολιτών, τότε τι αντιπροσωπεύει το c στο τετράγωνο; Ποιος μπορεί να είναι ο καταλύτης και ο πολλαπλασιαστής της μετατροπής της μάζας σε ενέργεια;
Νομίζω πως είναι η συμμετοχή. Το τετράγωνο εδώ μπορεί να αντιπροσωπεύει μια δισήμαντη περιγραφή της συμμετοχής. Από τη μια μεριά η συμμετοχή που στηρίζεται στη γνώση, την ικανότητα, την αυτοπεποίθηση και την εξωστρέφεια και από την άλλη, η συμμετοχή που εδράζεται και ενισχύεται από τη συνειδητοποίηση της ιστορικά έγκαιρης και χρονικά ώριμης δράσης.
Χωρίς αυτήν, η μάζα θα παραμείνει αδρανής. Χωρίς αυτήν, η γενιά μου και οι επόμενες θα δουλεύουν μόνο για να πληρώσουν (αλλά όχι και να ξεπληρώσουν) τα χρέη των περήφανων πατεράδων μας. Χωρίς αυτήν, η γενιά μου και οι επόμενες θα βιώσουμε τόσο τραγικά τον εφιάλτη της οικολογικής καταστροφής, που η κάθε προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση να φαντάζει ως η κρίσιμη ευκαιρία που χάθηκε. Χωρίς αυτήν, η αντιπροσωπευτικότητα του πολιτεύματος ολοένα και θα φθίνει. Χωρίς αυτήν η -εσφαλμένα ποθούμενη κάποτε ως αυτοσκοπός- οικονομική ανάπτυξη δεν θα μπορέσει να συμβαδίσει με μια πιο δίκαιη κοινωνία.
Μας φταίει άρα που οι εκλογές είναι εξπρές, αλλά μας φταίει πολύ περισσότερο που αποτύχαμε να θέσουμε τους όρους και τους κανόνες εκείνους που να εδραιώνουν, να ενθαρρύνουν και να αποενοχοποιούν τη συμμετοχή. Κάποιοι αυτό μπορεί να το εκλάβουν ως κριτική σε κάποιο κόμμα. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για το έλλειμμα μιας κοινωνίας που αποτυγχάνει μέχρι σήμερα, να ανακαλύψει την κινηματική της ταυτότητα.