Σχεδιασμός Reloaded (βλέπε Matrix Reloaded)

Στον κόσμο της παγκόσμιας βιομηχανίας, έχει καθιερωθεί μία πρακτική που χρησιμοποιείται για τη διασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων της παραγωγικής διαδικασίας. Είναι ευρέως γνωστή ως ‘κύκλος του Deming’, αν και συναντιέται στη βιβλιογραφία και με άλλα ονόματα (πχ PDSA, ακρονύμιο των Plan-Do-Study-Act, ή PDCA, ακρονύμιο των Plan-Do-Check-Act κτλ). Απαρτίζεται από τα τέσσερα στάδια που δηλώνονται στα ακρονύμια. Με βάση αυτά, όλα ξεκινούν με τον αρχικό σχεδιασμό (plan), ακολουθεί η υλοποίησή του (do), μετά ακολουθεί η μελέτη και ανάλυση (study, check) όπου συλλέγονται εκτενείς πληροφορίες από όλες τις δυνατές πηγές και για όλα τα παραγωγικά στάδια. Η πληροφοριακή αυτή ενδυνάμωση έχει σαν αποτέλεσμα τον εντοπισμό των αδύναμων ή ευαίσθητων σημείων και άρα την ανάληψη δράσης για τη βελτίωση των παραγωγικών διαδικασιών (act), με αποτέλεσμα την αύξηση της ποιότητας. Η αλήθεια είναι ότι ο Dr. W.E. Deming ‘έκλεψε’ την ιδέα από τον καθηγητή του Walter Shewhart, πίσω στο 1930. Αυτό για να θυμόμαστε ότι οι ιδέες δεν υπόκεινται σε copyright. Η δουλειά των ιδεών είναι να διακινούνται, όχι να πατεντάρονται. Αλλά ας επιστρέψουμε στα δικά μας. Αν πραγματικά επιθυμούμε, οι εργασίες πάσης φύσεως που γίνονται στο δήμο μας να είναι ποιοτικές, τότε ένας τρόπος είναι να χρησιμοποιήσουμε αυτό το παγκόσμιας αποδοχής εργαλείο. Και ερχόμαστε τώρα στο κρίσιμο ερώτημα:

Τι ξέρουμε για το δήμο μας;
Πώς θα σχεδιάσουμε τις αυριανές μας δράσεις;
Πόσες πληροφορίες και τι ποιότητας διαθέτουμε;

Προφανώς στο δημαρχείο υπάρχει ένας πολεοδομικός-γεωφυσικός χάρτης του δήμου. Οικονομικός χάρτης υπάρχει; Κοινωνικός-ταξικός; Μορφωτικός; Πολιτιστικός; Υγειονομικός; Περιβαλλοντικός; Χάρτης παραβατικότητας; Γιατί αν δεν υπάρχουν, τότε δεν έχουμε ιδέα για το αν δημιουργούνται σιωπηλά πολιτιστικά γκέτο ή αν καταστρέφονται ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές. Και αν δεν έχουμε ιδέα, δεν μπορούμε και να δράσουμε, πόσο μάλλον με όρους ποιότητας. Ένα εύκολο παράδειγμα: είναι ή δεν είναι η περιοχή της Καλλιθέας αποκομένη από τον πολεοδομικό ιστό της πόλης λόγω της παλαιάς εθνικής οδού; Πότε αυτή η τελευταία θα καταστεί οδός της πόλης όπως οι άλλες για να μη δρά διχοτομικά στον πολεοδομικό ιστό; Τι είδους δράσεις σχεδιάζει ο δήμος για να μην απομονωθεί αυτή η ήδη υποβαθμισμένη αν και σχετικά νέα οικιστικά, περιοχή; (Τίποτα. Καμία έκπληξη). Θ’ αφήσουμε την Καλλιθέα να γίνει μιά πόλη μέσα στην πόλη;
Και μη νομίζετε πώς αν φτιαχτούν αυτοί οι χάρτες μετά η δουλειά μας είναι εύκολη. Γιατί ας πούμε πως καταφέρνουμε με τη συνεργασία των επιμελητηρίων, του εργατικού κέντρου κτλ να φτιάξουμε έναν οικονομικό χάρτη και να ταυτοποιήσουμε πέντε ζώνες οικονομικής διαστρωμάτωσης. Πέρα από τον προφανή στόχο του να βοηθήσουμε ας πούμε την πιό αδύναμη ζώνη, οφείλουμε να μελετήσουμε και την κινητικότητα που παρατηρείται μεταξύ των ζωνών στην πρόοδο του χρόνου. Γιατί τη φτώχεια ίσως δεν μπορέσουμε να την εξαλείψουμε, μπορούμε όμως να αυξήσουμε τις ευκαιρίες των πολιτών για να μεταβούν σε καλύτερη ζώνη. Η ταξική κινητικότητα είναι δείγμα υγείας μιάς κοινωνίας. Αντίθετα, η στασιμότητα οδηγεί αργά ή γρήγορα σε βίαιες αντιδράσεις. Το είδαμε το φθινόπωρο του 2005 στο Παρίσι. Πέρα από την αφορμή ενός νομοσχεδίου, τα αίτια της παρισινής εξέγερσης των προαστίων (banlieu) κρύβονται ακριβώς στην ανυπαρξία κοινωνικής κινητικότητας. Πληθυσμοί ολόκληροι ανθρώπων απαξιωμένων εθνικά, κοινωνικά, μορφωτικά και οικονομικά, επί χρόνια ανέπτυσαν δικά τους λεκτικά, συμπεριφερολογικά, αισθητικά και πολιτιστικά ιδιώματα που όλο και βάθαιναν το χάσμα ανάμεσα σ’αυτούς, τους κατοίκους των προαστίων και τους άλλους, τους ‘αληθινούς’ Γάλλους, που κατοικούν το ‘αληθινό’, το τουριστικό Παρίσι. Κανείς δεν το μελέτησε (ούτε βέβαια οι αιώνιοι εργολάβοι της κοινωνικής ευαισθησίας) και είδαμε τα αποτελέσματα.
Η λέξη ‘σχεδιασμός’ είναι μόνιμη στα χείλη των πολιτικών. Συχνά κακοποιείται. Γι αυτό και γράφτηκε αυτό το άρθρο. Για να θυμόμαστε τι είναι και πώς εντάσεται στο ευρύτερο πλάνο δράσης. Εξ’ ου και ο τίτλος ‘σχεδιασμός reloaded’.