Αυτό το Κάτι που Λείπει

Παντού σε όλο τον κόσμο, έχει καταστεί σαφές πως η μορφή της δημοκρατίας που γνωρίζουμε, που ορισμένοι ονομάζουν αντιπροσωπευτική (representative, αλλά κρατώ μια επιφύλαξη γιατί γνωρίζω περισσότερες της μίας ερμηνείες του όρου), εν πάσει περιπτώσει, αυτή όπου οι πολίτες εκλέγουν αντιπροσώπους οι οποίοι οφείλουν να κάνουν τη δουλειά εν ονόματι των πολιτών, αλλά χωρίς αυτούς τις περισσότερες φορές, έχει γνωρίσει τα όριά της (κάποιες πληροφορίες επ’ αυτού περιέχονται σε προηγούμενο ποστ μου με τίτλο ‘Συνέδρια Πολιτών’). Ο κόσμος χάνει όλο και περισσότερο την εμπιστοσύνη του στους πολιτικούς, δυστυχώς ακόμα και σ’ αυτούς της τοπικής αυτοδιοίκησης που όντας σε εγγύτητα προς τους πολίτες, θα ανέμενε κανείς να είναι περισσότερο ελεγχόμενοι ή διάφανοι. Η απάντηση σε αυτό το παγκόσμιο πρόβλημα, δεν είναι άλλη από την αύξηση της ενεργότητας, της συμμετοχής των πολιτών. Όταν μάλιστα η τελευταία επιτυγχάνεται με τη χρήση του διαβουλευτικού παραδείγματος σε αντίθεση με τη συμμετοχή σε οργανώσεις συμφωνούντων, διατρέχοντας δηλαδή οριζόντια την κοινωνία και τις αντιλήψεις της, μπορεί να αποκτήσει μετρήσιμη και κοινωνικά εξαργυρώσιμη δυναμική.

Για να συμβούν όμως όλα αυτά, κάποιος πρέπει να ‘στήσει’ όλα αυτά τα γεγονότα. Και μάλιστα να το κάνει με τρόπο που να ευνοεί τη συμμετοχή, να διευκολύνει τη συλλογή των δεδομένων, να οργανώσει την κωδικοποίησή τους και να επιμεληθεί τη διάχυση και την προώθηση των συμπερασμάτων. Αν ένα πολιτικό κόμμα, στερείται αυτών των δυνατοτήτων, τότε ΔΕΝ είναι δημοκρατικό. Αν ένα πολιτικό κόμμα δεν έχει παράξει τα σενάρια αλλά και τα στελέχη που θα τα υλοποιήσουν (ΠΟΛΥ θα με ενδιέφερε ένας ειλικρινής και εις βάθος απολογισμός του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης του ΠΑΣΟΚ μετά από 3 χρόνια πολυδάπανης λειτουργίας), τότε δεν μπορεί να μιλά για ‘συμμετοχικότητα’. Αν ένα πολιτικό κόμμα δεν αποδεικνύει την ύπαρξη συλλογικής νοημοσύνης στα κείμενά του, είτε αυτά είναι κείμενα αρχών, είτε κείμενα πολιτικών, με μνημόνευση των συγγραφέων, των διορθωτών αλλά και με αναφορές (references) στα αντίστοιχα κείμενα εργασίας, τότε πολύ εύκολα η συμμετοχή μετατρέπεται σε αποκλεισμό. Οι αξίες σε παραμύθια. Οι αρχές σε λαϊκιστικά ψεύδη. Η προοδευτικότητα σε οπισθοδρόμηση.

Κομβικός εδώ είναι επίσης ο ρόλος των μεγάλων στελεχών. Είναι αυτοί που θα διακρίνουν και θα ανασύρουν τις καινοτόμες προτάσεις από μια μεγάλη δεξαμενή ανομοιογενούς ποιοτικά υλικού. Είναι αυτοί που θα επιδείξουν την ευστροφία να ανέβουν πάνω στο κύμα της προόδου και της αλλαγής, επενδύοντας προσωπικά σ’ αυτό το ελιξίριο πολιτικής νεότητας. Είναι αυτοί που θα επιδείξουν την ευελιξία που απαιτείται για ν’ αφήνουν πίσω τους παρωχημένες αντιλήψεις και να συντονίζονται σταθερά στη συχνότητα της καινοτομίας και της προόδου. Είναι, ακόμη, αυτοί που όντας οι ίδιοι στην ακμή της κοινωνικής μετεξέλιξης θα πυροδοτούν με σπινθήρες ριζοσπαστικών, καινοτομικών, προοδευτικών ιδεών την κοινωνία των πολιτών, θεσμοθετώντας έτσι μια αμφίδρομη σχέση δημιουργικής αλληλοϋποστήριξης. Τέτοια στελέχη στο ΠΑΣΟΚ του 2007, υπάρχουν ελάχιστα, κάνοντας τη σκιαγράφηση του κάδρου της 12^ης Νοεμβρίου, πρακτικά αδύνατη. Το ίδιο ισχύει και για τους συνεργάτες του προέδρου που οφείλουν να είναι γνωστοί, επαγγελματίες, διάφανοι, αξιολογήσιμοι, ελεγχόμενοι.

Αυτή είναι για μένα μια κρίσιμη πληροφορία που λείπει. Με ΠΟΙΟΥΣ συνεργάτες ο νέος πρόεδρος θα πορευτεί; Αν η απάντηση δοθεί πριν την 11^η Νοεμβρίου, η διαφαινόμενη νίκη του Γιώργου Παπανδρέου μπορεί να γίνει ακόμα και θρίαμβος. Εξαρτάται από την απάντηση. Αν όμως αυτή η απάντηση δεν δοθεί, αν το κλίμα αφεθεί να μυρίζει πάλι στρογγυλέματα (φρικιώ στη σκέψη ότι όλοι οι αρχι-συνδικαλιστές στηρίζουν Παπανδρέου), πάλι συμψηφισμούς, πάλι εκπτώσεις στη λογική ‘τώρα πρέπει να κερδίσουμε και μετά βλέπουμε’, τότε εδώ εγώ διαχωρίζω τη θέση μου. Γιατί, θα το επαναλάβω για πολλοστή φορά: μου είναι αδιάφορο το ονοματεπώνυμο του προέδρου. Το ΤΙ πρεσβεύει και το ΠΩΣ πολιτεύεται είναι αυτό που με ενδιαφέρει.