Υπάρχει Χώρος για την Πολιτική στο Διαδίκτυο;

Το εξώφυλλο δίπλα, αντιστοιχεί σε ένα βιβλίο που μπορεί κανείς να αγοράσει διαδικτυακά από το amazon και να το διαβάσει μετά από λίγα λεπτά. Γενικά, η συζήτηση πάνω στο θέμα του τίτλου, έχει ανάψει. Στα πλαίσια αυτά, δέχτηκα την πρόσκληση να συμμετάσχω σε ένα τρόπον τινά 'debate' που φιλοξενήθηκε στο δισέλιδο "ΤΑΣΕΙΣ" του κυρίως σώματος του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής 23/11. Τη συμμετοχή μου μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω. Καλό θα ήταν επίσης, όσοι ενδιαφέρονται, να διαβάσουν και τις άλλες (τρεις) συνεισφορές.

"Ένα ιστολόγιο δεν επηρεάζει απαραίτητα τίποτα, εκτός από το χρόνο του δημιουργού του. Κάποια όμως ιστολόγια εμφανίζουν κοινωνική δυναμική και έτσι μπορούν να επηρεάσουν και την πολιτική. Η κοινωνική αυτή δυναμική, δεν είναι όμως ποτέ περιουσία του ιστολογίου, αλλά της κοινότητας που περιστρέφεται γύρω από αυτό. Στην πραγματικότητα, αυτό που ένα ιστολόγιο μπορεί να κάνει είναι να συγκεντρώσει, να ενισχύσει και να επιταχύνει τη διασπορά μιάς ήδη υπάρχουσας κοινωνικής δυναμικής.

Ήδη από το 1920, οι κοινωνιολόγοι της σχολής του Σικάγο –πόλης αφετηρίας για τον Obama- με τη θεωρία της κοινωνικής αποδιοργάνωσης (Social Disorganization Theory), περιέγραψαν τον κατατεμαχισμό των παλαιών κοινωνικών δομών και αξιών στα σύγχρονα αστικά περιβάλλοντα, με επακόλουθο τη μείωση της κοινωνικής συνοχής. Το αποτέλεσμα ήταν ένας κόσμος όπου οι άνθρωποι βρίσκονταν σε φυσική αλλά όχι και σε ψυχική εγγύτητα. Δεν σκοπεύω εδώ να συμβάλλω στο θρήνο των ρομαντικών για την απώλεια της μεγάλης οικογένειας ή της παλιάς γειτονιάς, αλλά μάλλον στον έπαινο των νέων κοινοτήτων που παράγονται χάρη στα κοινωνικά μέσα (social media), κοινοτήτων που κάποιοι βιάστηκαν να χαρακτηρίσουν ως εικονικές, ενώ το παράδειγμα της εκλογής του Obama –και όχι μόνο αυτό- μας έδειξε ότι είναι με το παραπάνω πραγματικές, αφού τα αποτελέσματα της ύπαρξής τους είναι πραγματικά.

Τα ιστολόγια, όπως όλα τα κοινωνικά μέσα, εκπληρώνουν μια ανθρώπινη ανάγκη: αυτήν της συμμετοχής σε ομογενή δίκτυα που συναπαρτίζουν, μεταξύ άλλων, την ταυτότητα του ατόμου και επηρεάζουν όπως έχουν αποδείξει επανειλημμένα οι κοινωνικές επιστήμες, τη συμπεριφορά του. Εκεί, ο σύγχρονος πολίτης έχει τη δυνατότητα να συναντηθεί διαδικτυακά με ανθρώπους που μοιράζονται τις ίδιες με αυτόν αξίες και προσδοκίες. Τότε, η κοινή τους δράση μπορεί να αποκτήσει χαρακτηριστικά συλλογικής νοημοσύνης, με υψηλό αντίκρυσμα στο κοινωνικό πεδίο.

Φαίνεται ότι στις ΗΠΑ το παράδειγμα δούλεψε και νομίζω πως αυτό έγινε για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον, γιατί πολλά ιστολόγια λειτούργησαν ως κτήμα της κοινότητας και όχι αυτού που τα έστησε. Και δεύτερον, γιατί τα ιστολόγια αυτά δεν εξέφρασαν φιλοδοξίες πολιτικής διαμεσολάβησης, αλλά ενδυνάμωσης της επικοινωνίας μεταξύ των πολιτών καθώς, επαναλαμβάνω, η κρίσιμη λέξη πίσω από το ιστολόγιο είναι η λέξη ‘κοινότητα’ και όχι η λέξη ‘πολιτική’. Έτσι, τα ιστολόγια απέκτησαν κύρος στα μάτια των πολιτών και ήρθαν σε ορατή αντιδιαστολή με τα κλασικά ΜΜΕ, αποκαλύπτοντας αδυναμίες τους και συμπληρώνοντας κενά.

Στη χώρα μας δεν υπάρχουν τέτοια ιστολόγια. Η δε κοινωνιολογική προσέγγιση των σχολίων που κατατίθενται σε ιστολόγια με μεγάλη επισκεψιμότητα τύπου press-gr, αποκαλύπτει ένα γιγαντιαίο λαϊκιστικό πέπλο, ορατό άλλωστε και εκτός διαδικτύου. Η απαραίτητη ποιότητα ανθρώπων, ως μονάδων, ασφαλώς και υπάρχει. Οι κοινότητές τους όμως, προς το παρόν, απουσιάζουν. Ελπίζω, όχι για πολύ."