Πόλη και Ποδήλατο

Διάβασα σήμερα στη 'Ναυτεμπορική': "Πορεία με ποδήλατα πραγματοποίησαν, χθες το απόγευμα, «φίλοι του ποδηλάτου» εκφράζοντας την αντίθεσή τους στην αυτοκίνηση και σημειώνοντας παράλληλα ότι το ποδήλατο είναι το μέσο που μπορεί να λύσει το σοβαρό κυκλοφοριακό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Θεσσαλονίκη. Δεκάδες άτομα, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της πρωτοβουλίας «Podilatistas» και αφού συγκεντρώθηκαν με τα ποδήλατά τους στην Καμάρα, κινήθηκαν, για μεγάλο χρονικό διάστημα, σε κεντρικούς δρόμους της πόλης."
Είναι παρήγορο ότι υπάρχουν τέτοιες πρωτοβουλίες. Παρότι δεν έχω ποδήλατο και για λόγους που δεν είναι δημοσίου ενδιαφέροντος, δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω, το ποδήλατο δεν παύει να είναι ένας άριστος τρόπος να κυκλοφορείς στο κέντρο μιας πόλης. Μιας πόλης ειδικά σαν την Κόρινθο που στο κέντρο της (αλλά και εντέλει στο μεγαλύτερο μέρος της) είναι επίπεδη. Αλλά όποιος νομίζει ότι αυτό μπορεί απλά να γίνει με τη δημιουργία ποδηλατόδρομων, πλανάται πλάνην οικτράν. Ολόκληρο το κέντρο (για να μην πω η πόλη) χρειάζεται πολεοδομική - κυκλοφοριακή αναδόμηση. Αναδόμηση που σαν ουσιαστικό συστατικό της έχει τον περιορισμό της χρήσης του αυτοκινήτου. Αντιγράφω από παλιότερο άρθρο μου με τον τίτλο 'Παρκαγεδών':
"όπως ισχυρίζεται (και έχει γίνει διάσημος γι αυτό, μετά βέβαια από μελέτες δεκαετιών) ο καθηγητής πολεοδομικού σχεδιασμού στο UCLA και σπουδαγμένος στο Yale, Donald Shoup, στο βιβλίο του “The High Cost of Free Parking”, η αύξηση των χώρων στάθμευσης αυξάνει την εξάρτηση από το αυτοκίνητο, επιταχύνει την αστική εξάπλωση, επιδεινώνει κατά πολύ τη σπατάλη καυσίμων και αποκινητροποιεί τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς, των ποδηλάτων και της βάδισης. Επισημαίνοντας ότι οι θέσεις στάθμευσης συνιστούν τη μεγαλύτερη ποσοστιαία επιβολή χρήσης γης στον αστικό ιστό (δεν είναι εντυπωσιακό!), συμπεραίνει πως οι θέσεις στάθμευσης ταπεινώνουν τον πολεοδομικό σχεδιασμό, καταρρακώνουν την τοπική οικονομία και βλάπτουν το περιβάλλον. Παραφράζοντας τη γνωστή αγγλική παροιμία “there is no such thing as a free lunch”, αλλάζοντας το lunch με το parking, προτείνει τη μείωση των θέσεων στάθμευσης(!), και την επιβολή τέλους στάθμευσης."
Μπορεί κανείς να προσθέσει πεζοδρομήσεις και άλλα μέτρα μείωσης της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων. Τότε, θα μπορούσαν να προστεθούν και ποδηλατόδρομοι στο κέντρο. Αν κάποιος θέλει να εμβαθύνει στο ζήτημα, ο καθηγητής συγκοινωνιολογίας και πολεοδομίας του ΕΜΠ Θάνος Βλαστός και η περιβαλλοντολόγος Τίνα Μπιρμπίλη, έχουν εκπονήσει μια σοβαρή και εκτεταμένη μελέτη με τίτλο "Φτιάχνοντας Πόλεις για Ποδήλατο". Την έχει εκδώσει το ΥΠΕΧΩΔΕ και μπορείτε να την κατεβάσετε από εδώ. Εκεί θα βρείτε και μια φωτογραφία από σύστημα υποβοήθησης ποδηλάτων σε ανωφέρειες από το Trondheim της Νορβηγίας, για το οποίο έχω μιλήσει παλαιότερα στο άρθρο με τίτλο 'Συγκοινωνιακός Πολιτισμός'.
Θα μπορούσε πάντως ο δήμος να κάνει την αρχή σε ένα πρόγραμμα εύνοιας του ποδηλάτου, παρέχοντας κοινόχρηστα ποδήλατα σε οποιονδήποτε πολίτη για κάποιες ώρες, με την απλή επίδειξη της ταυτότητας αυτού ή του κηδεμόνα του, μαζί με ταυτόχρονη δημιουργία καλαίσθητων (δείτε φωτο και επισκεφθείτε το site της εταιρείας CycleSafe για περισσότερα) θέσεων στάθμευσης ποδηλάτων έξω από τα δημόσια κτίρια και στην αγορά. Θεωρώ απολύτως βέβαιο πως τουλάχιστον τα πρώτα 100 ποδήλατα θα μπορούσαν να αγοραστούν με χορηγίες από τοπικές επιχειρήσεις, για να μην πω ότι ολόκληρο το πρόγραμμα θα μπορούσε να καλυφθεί έτσι. Πιστεύει όμως κανείς σε κάτι τέτοιο; Γνωρίζω πολλούς που προτιμούν να τραβήξουν περίστροφο που λέει ο λόγος, παρά να κινηθούν χωρίς το αυτοκίνητό τους. Λυπηθείτε τους, ζούνε μια πλάνη. Έτσι αντέδρασαν και οι κάτοικοι του κέντρου του Πειραιά όταν ο Ανδριανόπουλος έφτιαξε τους πρώτους πεζόδρομους, αφού όμως είδαν το τελικό αποτέλεσμα και βίωσαν τη νέα κατάσταση, κανείς δεν επιθυμούσε να επιστρέψει στην προηγούμενη. Αλλά κάποιος πρέπει να κάνει την αρχή. Ακούει κανείς εντός του δημαρχιακού μεγάρου;